Podwójna rocznica w Jasielskiej Solidarności.

 

Zarząd Regionu Podkarpacie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” Oddział w Jaśle i Stowarzyszenie „Solidarni w Jaśle” informują, że 30 sierpnia (wtorek) o godz. 18 w Kościele Parafialnym pw. Św. Stanisława BM w Jaśle odprawiona będzie Msza Święta w 36 rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych i 20 rocznicę śmierci Kazimierza Dubasa – pierwszego przewodniczącego jasielskiej „Solidarności”.

 

Kazimierz Dubas – pierwszy przewodniczący jasielskiej „Solidarności”

 

30 sierpnia 2016 r. mija dwudziesta rocznica śmierci Kazimierza Dubasa – pierwszego przewodniczącego jasielskiej „Solidarności”.

 

Urodził się 7.08.1938 r. w położonej na wschodnich kresach Rzeczypospolitej miejscowości Stara Sól (obecnie Ukraina),w rodzinie Bronisławy z domu Kuczwara i Zygmunta Dubasa. W 1939 r. ojciec zostaje  zmobilizowany do wojska i wyrusza na front. Przedostaje się na Węgry, gdzie ukrywa się, nie kontaktując  się z rodziną. Gdy zaczęły  uaktywniać się bojówki ukraińskie atakujące Polaków,  rodzina uciekła  do Brzostku.

Po wojnie kończy szkołę podstawową.  Dalszą naukę kontynuuje w Miejscu Piastowym . Podejmuje pracę jako kierowca na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Pracuje w przedsiębiorstwie Państwowa Komunikacja Samochodowa (PKS)  w Zielonej Górze, potem w PKS Nysa. Po kilku latach powraca do Brzostku i zatrudnia się w PKS Jasło, czasowo w PKS Krosno, potem znowu w PKS Jasło.

W 1980 r., gdy po strajkach w niemal całej Polsce powstaje NSZZ „Solidarność”,  jest jednym z głównych założycieli Związku w swoim zakładzie pracy (PKS Jasło). Zostaje wybrany przewodniczącym Komisji Zakładowej. Trzeba dodać, że ten zakład był „kolebką” „Solidarności” w naszym rejonie i w początkowym okresie na jego terenie znajdowała się siedziba pierwszej jasielskiej związkowej organizacji międzyzakładowej.

25.X.1980 r. na pierwszym zebraniu przedstawicieli jasielskich zakładów pracy zostaje wybrany przewodniczącym powołanego wówczas Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Jaśle – pierwszej międzyzakładowej struktury związkowej w naszym mieście (obejmującej także zakładowe organizacje związkowe z okolicznych miejscowości). W tym czasie mieszka w Jaśle. Na zaproszenie powstających komórek związkowych odwiedza wiele zakładów pracy w naszym rejonie i pomaga w organizowaniu komitetów założycielskich czy też komisji zakładowych.

16 grudnia 1980 r., w dziesiątą rocznicę tragicznych wydarzeń, w Gdańsku odsłonięto Pomnik Ofiar Grudnia. K. Dubas był w grupie Jaślan uczestniczących w tej uroczystości, a potem, tak jak inni, zdawał z niej relację na spotkaniach w zakładach pracy naszego rejonu.

28.II.1981 r. zostaje powołana Międzyzakładowa Komisja Porozumiewawcza Niezależnego Związku Zawodowego „Solidarność” w Jaśle, a K. Dubas zostaje wybrany jej wiceprzewodniczącym.  Jest wówczas jednocześnie zastępcą przewodniczącego Podkarpackiego Regionalnego Komitetu Założycielskiego (PRKZ) NSZZ „Solidarność” w Krośnie. Na przełomie kwietnia i maja 1981 r., tak jak prawie wszyscy jasielscy działacze związkowi, czyni starania o wystąpienie jasielskich komisji zakładowych z PRKZ – u i dołączenie do Regionu Małopolska w Krakowie. To stało się 11 maja.

K. Dubas był delegatem na Walne Zebranie Delegatów Regionu Małopolska NSZZ „Solidarność” (obrady: I tura – 14 oraz 21 czerwca, II tura – 10 – 12 lipca). W wyborach przeprowadzonych w drugiej turze obrad został wybrany członkiem Zarządu Regionu. W  grudniu 1981 r. wspiera prowadzony (3 – 10.XII) w Urzędzie Gminy w Brzostku strajk okupacyjny, który był wyrazem protestu lokalnej społeczności wobec nie wywiązywania się miejscowych władz z zobowiązań wcześniej podjętych wobec mieszkańców gminy.

Po wprowadzeniu stanu wojennego (13 grudnia 1981 r.) zostaje internowany i osadzony w zakładzie karnym w Uhercach. Przetrzymywany jest kilkanaście dni i zwolniony 25 grudnia. Powraca do pracy w swoim zakładzie. Przez kilka następnych lat jest wzywany na przesłuchania, poddawany rewizjom w zakładzie pracy i zastraszany zwolnieniem z pracy. Te działania Służby Bezpieczeństwa spowodowały pogorszenie się stanu zdrowia i przedwczesną śmierć 30 sierpnia 1996 r. w wieku 58 lat.

Kazimierz Dubas to człowiek, który pierwszy w Jaśle, nadzwyczaj aktywnie, zaangażował się w tworzenie struktur związku „Solidarność” najpierw w swoim zakładzie pracy, czyli w przedsiębiorstwie Państwowa Komunikacja Samochodowa, potem w naszym mieście i w okolicy. Rozwojowi Związku poświęcał cały swój czas. Jeździł często, z racji swego zawodu, w różne strony Polski i stamtąd przywoził materiały związkowe, niezależne wydawnictwa i … niespożytą energię do pracy dla „Solidarności”. Żył samotnie. Miał stałe i serdeczne wsparcie w rodzinie Państwa Bożeny i Kazimierza Famuratów, wielokrotnie korzystał z ich gościnności, ale także rad i wsparcia. Na Jego grobowcu, ostatnio gruntownie odnowionym, w rodzinnym Brzostku, dzięki Państwu Famuratom znajduje się tablica z napisem:

 

Kazimierz Dubas (7.08.1938 -  30.08.1996)

Wspaniały Kolega, Szlachetny Człowiek

Współzałożyciel NSZZ „Solidarność” w Jaśle.

 

Tych kilka prostych słów najlepiej charakteryzuje pierwszego przewodniczącego Jasielskiej „Solidarności” jako człowieka i działacza „Solidarności”.

 

 

Kazimierz Poniatowski – b. zastępca przewodniczącego MKP NSZZ

„Solidarność” w Jaśle, członek Stowarzyszenia „Solidarni w Jaśle”

 

Pomoc przy pisaniu tego tekstu okazał mi bliski krewny K. Dubasa – Pan Michał Kuczwara z Brzostku, któremu pragnę tu wyrazić podziękowanie.