Święto Konstytucji 3 Maja i Matki Bożej Królowej Polski w Jaśle.
234 lata temu, 3 maja 1791 r., Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Była to druga na świecie i pierwsza w Europie ustawa regulująca organizację władz państwowych, a także prawa i obowiązki obywateli. Obowiązywała zaledwie kilkanaście miesięcy.
Uchwalona 3 maja 1791 r. Ustawa Rządowa była ukoronowaniem panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, niemal w całości poświęconego na próby reform państwa. Jej korzenie są jednak znacznie głębsze. Już od początku XVIII w. w Polsce powstawały rozmaite idee głębokich reform politycznych. Oświeceniowi pisarze polityczni, tacy jak Stanisław Dunin-Karwicki, Jan Stanisław Jabłonowski, Stanisław Leszczyński i Stanisław Konarski, krytykowali w swoich dziełach ustrój oparty na zasadzie liberum veto i słabości władzy wykonawczej oraz proponowali nowe sposoby sprawowania rządów w Rzeczpospolitej.
3 maja 2025 roku w Jaśle odbyły się uroczystości upamiętniające 234 rocznicę uchwalenia przez Sejm Czteroletni pierwszej w Europie, a drugiej na świecie konstytucji, oraz Matki Bożej Królowej Polski. Uroczystości rozpoczęły się na jasielskim rynku mszą św. w intencji Ojczyzny. W uroczystej Mszy św. uczestniczyły licznie poczty sztandarowe miasta Jasła, Komendy Powiatowej Policji w Jaśle, Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle, Służby Więziennej w Jaśle, Cechu Rzemiosł Różnych w Jaśle, szkół podstawowych i ponadpodstawowych, organizacji pozarządowych; parlamentarzyści ziemi jasielskiej, władze samorządowe powiatu jasielskiego i miasta Jasła na czele z burmistrzem Adamem Kostrząbem i przewodniczącym Rady Miejskiej Marcinem Węgrzynem, komendanci powiatowych służb, inspekcji i straży, dyrektorzy i kierownicy instytucji użyteczności publicznej, działacze organizacji społecznych oraz mieszkańcy Jasła i regionu. Asystę honorową sprawowali harcerze z Komendy Hufca ZHP im. Rodziny Madejewskich w Jaśle oraz strzelcy z Jednostki Strzeleckiej 2091 im. gen. Józefa Hallera Związku Strzeleckiego „Strzelec” Józefa Piłsudskiego działającej przy Zespole Szkół SASR im. prof. Teodora Marchlewskiego w Trzcinicy.
Koncelebrze z proboszczami jasielskich parafii przewodniczył pochodzący z Trzcinicy, absolwent I LO w Jaśle ks. dr hab. Waldemar Janiga, dyrektor Wydziału Nauki Katolickiej Archidiecezji Przemyskiej, który wygłosił również homilię.
Duchowny w wygłoszonej homilii przypomniał, że obchodzone święta Konstytucji 3 Maja i Matki Bożej Królowej Polski są jakby wyznacznikami polskiej tożsamości. Nawiązał do historycznych wydarzeń i obecności Matki Bożej począwszy od potopu szwedzkiego, obrony Częstochowy, ślubów króla Jana Kazimierza, próśb i modlitw zanoszonych przez 123 lata niewoli po Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego w 1956 roku przygotowane przez kardynała Stefana Wyszyńskiego w więzieniu.
W dalszej części homilii powiedział m. In.:
…Obecnie w naszym kraju panuje „demokracja warcząca” jak mówi pan prof. Nowak. To bardzo niebezpieczne zjawisko nawiązuje do czasów tragicznych, czasów naszej historii: do „targowicy”, do zachowania zdrajców Ojczyzny. Niestety nigdy nie brakuje ludzi podłych i skarlałych moralnie, dla których nie istnieją żadne wartości, a celem ich życia są tylko przyziemne profity. Ci ludzie postanowili zlikwidować dla godności człowieka formę samo represji – sumienie. To wieje grozą bracia i siostry. W ostatnim czasie mamy do czynienia ze stopniowo wdrażaną wolą ateistów, którzy uderzają nie tylko w Kościół, ale przede wszystkim w chrześcijańską wizję człowieka, jego życie i godność – wartości podstawowe. Przykłady można mnożyć, ale ja przytoczę kilka żeby urealnić sytuację.
Pierwszy – dewastacja ładu prawno moralnego, n. p. próba zrównania związków osób tej samej płci z małżeństwem i rodziną. Wytyczne Minister Zdrowia dla lekarzy w sprawie wykonywania aborcji. Drodzy bracia i siostry. To że zabito w szpitalu w Oleśnicy dziewięciomiesięczne dziecko pod sercem matki to jest efekt tych wytycznych i poczucie bezkarności ze strony wielu ludzi zaangażowanych w ten proceder. Natomiast prokuratura ściga tych, którzy pod wpływem emocji odważyli się zareagować krytycznie na to zabójstwo dziecka – m. in. księdza, mojego ucznia ks. Grzegorza, bardzo ideowego człowieka.
Po drugie – dewastacja szkolnego nauczania religii. Od 1 września ub. Roku wyrzucono religię ze średniej ocen. Można łączyć klasy i oddziały… Zredukowano lekcje religii do 1 tygodniowo od 1 września tego roku… Drodzy bracia i siostry. Abp. Gądecki powiedział, że takiej dewastacji i takiego podejścia niema w całej Europie. Złamano wszystkie procedury prawne, zlekceważono Episkopat, zlekceważono przede wszystkim głos rodziców. To jest dyskryminacja i separacja w czystej postaci.
Trzeci przykład to ostatnio atak na dyrektora Radia Maryja i Telewizji Trwam o. Tadeusza Rydzyka, a przede wszystkim jest to atak na jego dzieła ewangelizacyjne, dzieła Kościoła, zwłaszcza na Muzeum Pamięć i Tożsamość…
I po czwarte w końcu wytworzenie atmosfery nienawiści do duchownych. 9 listopada ub. roku został zamordowany ks. prałat Lech Lachowicz…
…Zachowajcie się przyzwoicie podczas wyborów prezydenckich. Jak przystało na chrześcijan. Odwołam się do listu biskupów z 1946 roku. W orędziu w sprawie wyborów do sejmu wtedy biskupi podkreślili, że stanowisko Kościoła wobec wyborów powinno być jasno określone w świetle moralności chrześcijańskiej, Dodajmy, że Kościół ma prawo i obowiązek nieumiejących pouczać, a wątpiącym dobrze radzić. Biskupi podkreślają też rzecz oczywistą, która dziś dla wielu oczywista nie jest, a mianowicie że katolicy mogą głosować tylko na takie osoby, które nie sprzeciwiają się katolickiej nauce i moralności. Natomiast katolicy nie mogą oddawać głosów na listy, których programy albo metody rządzenia są wrogie zdrowemu rozsądkowi, dobru narodu i państwa…
Po mszy świętej nastąpił przemarsz do parku miejskiego, prowadzony przez Miejską Orkiestrę Dętą. Na trasie pochodu senator Alicja Zając, poseł Maria Kurowska, władze miasta na czele z burmistrzem Adamem Kostrząbem i powiatu, służb mundurowych, przedstawiciele instytucji, szkół, złożyli kwiaty i oddano honory przed tablicą upamiętniającą 200. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja.
Po przejściu do parku, odegrano i odśpiewano hymn państwowy Rzeczypospolitej Polskiej oraz hejnał Jasła w związku z przypadającą w tym roku 660. rocznicą nadania mu praw miejskich. Następnie harcmistrz Wiesław Hap odczytał okolicznościowy Apel Pamięci.
Z Glorietki do zgromadzonych gości wygłosił przemówienie burmistrz miasta Jasła Adam Kostrząb:
- Dzisiaj, 3 maja, spotykamy się, by uczcić jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski uchwalenie Konstytucji 3 Maja w 1791 roku. Był to moment, w którym nasi przodkowie podjęli próbę naprawy państwa, państwa które wymagało natychmiastowych i fundamentalnych reform. Konstytucja ta wprowadzała nowoczesne zasady: ograniczała nadużycia władzy, dawała większe prawa obywatelom, ustanawiała w Polsce ustrój monarchii konstytucyjnej, odwołujący się do najnowszych idei politycznych tamtej epoki, takich jak monteskiuszowski trójpodział władzy czy oświeceniowa idea suwerenności narodu. Miała też wzmocnić kraj wobec zagrożeń z zewnątrz wprowadzając m.in. istotne reformy wojskowe.
Dzisiaj patrzymy na to wydarzenie nie tylko z dumą, ale i z refleksją, że wolność, sprawiedliwość i odpowiedzialność za państwo są wartościami, które musimy pielęgnować każdego dnia.
Jednocześnie w tym roku przypada niezwykle ważna rocznica 1000-lecie koronacji pierwszego króla Polski, Bolesława Chrobrego. W roku 1025, po latach budowania państwa i wzmacniania jego pozycji w Europie, Bolesław Chrobry włożył na swoje skronie królewską koronę. To był moment symboliczny Polska weszła do grona europejskich monarchii jako równorzędny partner. To wtedy potwierdzono trwałość państwa polskiego i jego niezależność.
Oba te wydarzenia, choć dzieli wiele wieków, pokazują, jak wiele znaczyło dla naszych przodków silne, niezależne państwo. Bolesław Chrobry przyjmując koronę, a twórcy Konstytucji 3 Maja wprowadzając nowy porządek prawny, działali z myślą o przyszłych pokoleniach – o tym, by Polska była krajem bezpiecznym, wolnym i niepodległym.
Nasza historia to długa droga od czasów Piastów, przez wiek złotej wolności szlacheckiej, trudne czasy rozbiorów, aż po walkę o niepodległość i budowanie nowoczesnej Polski. W każdej z tych epok nasi rodacy musieli wykazać się odwagą i poczuciem wspólnoty.
Dziś my jesteśmy odpowiedzialni za to, jak będzie wyglądać przyszłość. Dziedzictwo, które zostawili nam Bolesław Chrobry i twórcy Konstytucji 3 Maja, przypomina, że Polska to nasz wspólny dom i od nas zależy, czy będzie on bezpieczny i sprawiedliwy.
Życzę nam wszystkim, byśmy czerpali z naszej historii mądrość i siłę. Byśmy potrafili budować państwo w duchu jedności, wzajemnego szacunku i odpowiedzialności wolność i niepodległość wymagają troski i zaangażowania.
Dziękuję Państwu za uwagę i udział w dzisiejszej uroczystości
W części artystycznej zatytułowanej „Witaj majowa jutrzenko” wystąpili soliści Prywatnej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Jaśle.
Więcej o uroczystości:
Jasło świętuje 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja
3-go Maja 2025 roku w Jaśle
Jaślanie uczcili jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski
Obchody Święta Narodowego Trzeciego Maja A.D. 2025 w Jaśle
Święto Konstytucji 3 Maja i Matki Bożej Królowej Polski w Jaśle. Podniośle, patriotycznie i religijnie uczczono ważne daty w naszej historii
Obchody 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja w Jaśle
Jasło świętuje Trzeciego Maja – patriotycznie i radośnie!
J.M.