Pielgrzymka Stowarzyszenia 13 maja 2025.

13.05.2025 r. nawiązując do 44 rocznicy zamachu na życie Jana Pawła II na Placu Św. Piotra w Watykanie i 105 rocznicy urodzin Jana Pawła II, nasze Stowarzyszenie zorganizowało pielgrzymkę do Sanktuarium Matki Bożej Miłosierdzia w Starej Wsi, Kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Haczowie i Kościoła Matki Bożej Królowej Polski i św. Michała Archanioła w Miejscu Piastowym. W drodze powrotnej odwiedziliśmy też Krzyż papieski i pomnik Jana Pawła II w Krośnie.

Trud organizacji pielgrzymki podjął kol. Jerzy Nowak.

Modlitwy i śpiew w czasie podróży prowadzili Józef Wójtowicz i Wojciech Jankowski.

Po przyjeździe do Starej Wsi, na placu przed Bazyliką spotkaliśmy się z organizatorem grupy działaczy podziemnej „S” w Autosanie w Sanoku i Zasławiu – Henrykiem Kozikiem, który opowiedział o swojej działalności w strukturach Solidarności w Zasławiu gdzie wówczas pracował, i próbach wprowadzenia do NSZZ Solidarność agentów SB.

Kozik Henryk

Henryk Kozik, ur. 19 II 1948 w Starachowicach. Ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne w Rzeszowie (1976).

1972-1992 pracownik Sanockiej Fabryki Autobusów Autosan filii w Zasławiu.

Od IX 1980 w „S”, przewodniczący Komisji Wydziałowej na Wydz. Służby Utrzymania Ruchu w Autosanie; w VI 1981 delegat na I WZD Regionu Podkarpacie; członek Regionalnej Komisji Rewizyjnej.

Po 13 XII 1981 organizator grupy działaczy podziemnej „S” w Autosanie w Sanoku i Zasławiu, kolporter wydawnictw podziemnych, organizator akcji plakatowych, malowania napisów na murach, wywieszania transparentów; 13 V 1982 zatrzymany, przetrzymywany w KW MO w Krośnie, 15 V 1982 internowany w Ośr. Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa, zwolniony 10 VII 1982. Organizator spotkań działaczy podziemia i łączności ze strukturami w Warszawie (odbiór prasy od Krystyny Żarskiej i Janusza Dzikowskiego), Solidarności Walczącej i RKS Dolny Śląsk we Wrocławiu (m.in. z Antonim Lenkiewiczem i Leszkiem Wierzejskim); wielokrotnie zatrzymywany na 48 godz. i przesłuchiwany. Współpracownik Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii Podwyższenia Krzyża Św. w Krośnie. 31 VIII 1988 sygnatariusz oświadczenia o ujawnieniu działalności „S” w woj. krośnieńskim; uczestnik reaktywowania w 1988 struktur „S” w Autosanie, organizator i przewodniczący Komitetu Założycielskiego.

1989-1990 przewodniczący KZ; w 1989 wiceprzewodniczący Wojewódzkiego KO w Krośnie. 1989-1990 wiceprzewodniczący TZR Podkarpacie w Krośnie, 1990-2004 delegat na kolejne WZD Regionu Podkarpacie; w 1992 przewodniczący ZR, 1990-1991 delegat na kolejne KZD, członek KK; 1992-2004 przewodniczący KZ w Domu Pomocy Społecznej w Brzozowie. Od 2004 na świadczeniach przedemerytalnych. 1998-2001 w RS AWS, od 2004 w PiS, pełnomocnik powiatowy, od 2006 członek Rady Politycznej. 1998-2001 i od 2006 członek Rady Społecznej Szpitala Specjalistycznego w Brzozowie, 1998-2001 członek Rady Zatrudnienia w Powiatowym Biurze Pracy tamże. W 1999 twórca obelisku ku czci ks. Jerzego Popiełuszki w Brzozowie. Od 2000 ławnik Sądu Okręgowego w Krośnie. Od 2005 członek Grupy Ujawnić Prawdę przy ZR w Rzeszowie. Od 2006 przewodniczący Rady Powiatu Brzozowskiego.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2001) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016), medalem Pro Patria (2016).

7 V 1982 – 9 III 1984 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Krośnie w ramach SOR krypt. Powielacz; 11 X 1988 – 5 IX 1989 przez p. V RUSW w Sanoku w ramach SOR krypt. Inicjatywa; 12 VI 1989 – 5 I 1990 przez Wydz. III/OKKP WUSW w Krośnie w ramach SO krypt. Kolektyw.

 (IPN – Encyklopedia Solidarności)

 

Następnie z przewodnikiem zwiedziliśmy Bazylikę uznaną za perłę architektury barokowej na Podkarpaciu, Skarbiec i Muzeum Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polski Południowej.

Pierwsi Paulini przybyli do Brzozowa w 1728 roku i przejęli kościół pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Boskiej w Starej Wsi. Początkowo mieli oni rezydencję, a od 1731 roku konwent. W roku 1766 otworzyli w Starej Wsi swój nowicjat.

Obecny kościół starowiejski, trzeci z kolei, jest dziełem z epoki saskiej. Konsekracja kościoła nastąpiła w 1760 roku za panowania Augusta III Sasa.

Od 1852 roku do dziś kościół parafialny w Starej Wsi jest obsługiwany przez jezuitów.

Pierwsze zapisane w niej fakty dotyczące obrazu są bardzo smutne, bo w 1644 roku dwaj odstępcy z zakonu karmelitańskiego odarli obraz Panny Najświętszej, zabierając koronę srebrno-złocistą i srebrną świecę. Na początku drugiej połowy XVII w. kozacy zrabowali srebrne wota zawieszone przed ikoną Matki Bożej. Książka zawierająca opisy cudów również została wtedy spalona.

W 1675 roku nałożono na obraz zachowaną do dzisiaj sukienkę ze złotymi kwiatami, jak opisują ją najstarsze pewne źródła.

W 1728 r. wykonano kopię obrazu Matki Boskiej, która obecnie znajduje się w Skarbcu w Starej Wsi.

Koronacja obrazu Matki Boskiej Starowiejskiej 8 września 1877 roku, była zorganizowana przez o. Henryka Jackowskiego SJ. Obraz ten był 30 z kolei wizerunkiem NMP koronowanym w Polsce, a zarazem pierwszym koronowanym w XIX wieku.

Papież Pius XI dnia 7 VIII 1927 roku nadał kościołowi pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Starej Wsi tytuł bazyliki mniejszej.

Tragicznym wydarzeniem w dziejach kultu Matki Boskiej w Starej Wsi było spalenie cudownego obrazu Zaśnięcia i Wniebowzięcia NMP. Wydarzenia te miały miejsce nad ranem 6 grudnia 1968 roku. Komuniści chcieli zniszczyć kult maryjny oraz zemścić się na jezuitach, którzy nie byli im ulegli. Całość staranie zaplanowano i przeprowadzono używając napalmu.

Zniszczenie obrazu nie przyczyniło się do upadku sanktuarium, lecz przeciwnie, do wzmożenia w nim ruchu pielgrzymkowego. Wydatnie wzrosła liczba pielgrzymek, a obraz odtworzono w postaci kopii.

10 września 1972 roku kopię obrazu Matki Boskiej Starowiejskiej Matki Miłosierdzia (wiernie odtworzoną przez artystkę i konserwatorkę Marię Niedzielską na deskach lipowych techniką temperową w skali 1:1 do nieistniejącego oryginału) powtórnie koronował, za pozwoleniem Stolicy Apostolskiej, ocalonymi złotymi koronami z 1877 roku, kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski, w asyście biskupów przemyskich i biskupa opolskiego.

Zwęglone resztki cudownego obrazu są przechowywane w klasztornym Skarbcu.

Po zwiedzeniu Bazyliki i obiektów muzealnych, grupa pielgrzymkowa uczestniczyła w wspólnej „Drodze Krzyżowej ze  Św. Matką Teresą” biegnącą przy Ogrodach Biblijnych pod przewodnictwem Kazimierza Rozenbeigera i Józefa Wójtowicza.

Następnie indywidualnie zwiedzaliśmy Ogrody Biblijne przy starowiejskiej Bazylice.

Kolejnym punktem programu był Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła w Haczowie.

Przed zwiedzaniem zabytkowego kościoła mieliśmy krótkie spotkanie z Zygmuntem Błażem, który w latach 80-tych był współpracownikiem ks. Kazimierza Kaczora w ośrodku duszpasterskim w Haczowie. Opowiedział on zebranym o działalności duszpasterstwa ludzi pracy i ludziach, którzy współtworzyli z ks. Kaczorem ośrodek duszpasterski.

Błaż Zygmunt

Zygmunt Błaż, ur. 26 V 1950 w Krośnie. Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Wydział Wiertniczo-Naftowy (1979).

1969-1981 zatrudniony w Instytucie Górnictwa Naftowego i Gazownictwa w Krośnie.

Od IX 1980 w „S”, współorganizator i członek Komitetu Założycielskiego w IGNiG; od X 1980 członek Podkarpackiego Regionalnego Komitetu Założycielskiego; w VI 1981 delegat na WZD (Regionu Krośnieńskiego) Regionu Podkarpacie, wiceprzewodniczący ZR. Od 1980 współpracownik ks. Kazimierza Kaczora w ośrodku duszpasterskim w Haczowie; 1981-1990 współzałożyciel i działacz KIK w Krośnie.

13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Uhercach i Nowym Łupkowie, zwolniony 6 VI 1982. W 1982 drukarz „Solidarności Podkarpackiej”; 1982-1989 kolporter wydawnictw podziemnych, organizator siatki kolportażowej w regionie krośnieńskim. W 1982 współtwórca RKW w Krośnie, od 1984 przewodniczący (po emigracji Zygmunta Zawojskiego); współpracownik struktur podziemnych Krakowa, Warszawy i Rzeszowa.

1983-1989 działacz komisji charytatywnej pomagającej represjonowanym (m.in. apteka leków zagranicznych w Krośnie); 1986-1994 działacz krakowskiego ugrupowania niepodległościowego Zamek, wchodzącego w skład Niepodległościowego Sojuszu Małopolski (z Januszem Komockim, Andrzejem Berezowskim, Wiesławem Goldmanem, Zbigniewem Czyżewskim, Franciszkiem Bachledą-Księdzulorzem, Jadwigą Kiszczak, Jadwigą Plucińską-Piksą). W 1988 współorganizator reaktywowania struktur „S” w regionie krośnieńskim. Od III 1989 przewodniczący Tymczasowego MKZ w Krośnie, 1989-1990 przewodniczący TZR Podkarpacie.

W IV 1989 współorganizator, następnie przewodniczący Wojewódzkiego KO w Krośnie. 1990-1994 wojewoda krośnieński. Od 1994 na rencie. Od 2002 starosta pow. brzozowskiego.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (Londyn 1990, 2001), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012), Krzyżem Wolności i Solidarności (2012), medalem Pro Patria (2012).

1980-1986 rozpracowywany przez Wydz. III-A/V KW MO/WUSW w Krośnie w ramach KE krypt. Zyga; 1986-1990 przez Wydz. III WUSW w Krośnie w ramach SOR krypt. Sekta.

 (IPN – Encyklopedia Solidarności)

 

Następnie proboszcz parafii ks. Adam Zaręba oprowadził nas po zabytkowym kościele i przedstawił jego historię.

Kościół w Haczowie jest największym gotyckim drewnianym kościołem w Europie i jednocześnie jednym z najstarszych kościołów drewnianych konstrukcji zrębowej w Polsce. Został włączony do szlaku architektury drewnianej województwa podkarpackiego.

W 2003 obiekt wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Kościół w Haczowie wzniesiony został w pierwszej połowie XV w. W 1494 ozdobiony monumentalną polichromią. Uszkodzony znacznie w czasie najazdu Tatarów w 1624. Następnie gruntownie odnowiony i rozbudowany. Powstała wówczas wieża–dzwonnica, wieżyczka na sygnaturkę, dodano soboty, wykonano koliste otwory okienne w nawie, zbudowano ziemny wał obronny. W czasie remontu w latach 1784–1789 powiększono zakrystię, zbudowano nowe soboty, do nawy dobudowano kaplicę Matki Boskiej fundacji Urbańskich, ufundowano nowe wyposażenie świątyni. Około 1864 położono nową polichromię. Po wybudowaniu nowego kościoła (w 1944 r.) stara świątynia stała opuszczona. W latach 1948–1980 administrowana była przez państwo. Od 1980 ponownie w posiadaniu parafii. Wówczas rozpoczęto kompleksowe prace renowacyjne. W 1999 została ukończona konserwacja gotyckich desek stropowych, a w 2000 ukończono aranżację konserwatorską stropu w nawie kościoła według projektu prof. Gadomskiego i dr. Korneckiego. 13 listopada 2000 r. rekonsekrowano świątynię. W latach 2006–2009 wymieniono gonty dachowe.

W kościele znajduje się kopia cudownej figury Matki Boskiej Bolesnej (oryginał w nowym kościele). Według legend ta pochodząca z ok. 1400 r.  gotycka pietà „przyszła wodą” rzeki Wisłok (zapewne w czasie powodzi) i zatrzymała się pod starym drewnianym haczowskim kościołem. Mieszkańcy umieścili figurkę w nowej świątyni, a w zamian za to otrzymali Boską opiekę. Figura została ukoronowana w Krośnie 10 czerwca 1997 przez papieża Jana Pawła II podczas jego pielgrzymki do Polski. Intronizacji do kościoła haczowskiego koronowanej Piety dokonał kard. Józef Glemp 29 czerwca 1997 roku.

Po Haczowie udaliśmy się na obiad do Rymanowa, a następnie do Kościoła Matki Bożej Królowej Polski i św. Michała Archanioła w Miejscu Piastowym.

Kościół został zbudowany przy klasztorze Michalitów w latach 1931−1935. Budynek został poświęcony 2 maja 1935 roku przez biskupa Franciszka Bardę, natomiast konsekrowany przez biskupa Ignacego Tokarczuka 29 czerwca 1972 roku. Miejsce odwiedził w czasie jednej z pielgrzymek do ojczyzny w 1997 roku papież Jan Paweł II. 4 czerwca 2007 roku metropolita przemyski arcybiskup Józef Michalik wydał dekret, który podniósł świątynię do rangi Sanktuarium św. Michała Archanioła i bł. Bronisława Markiewicza.

W ołtarzu głównym jest umieszczona figura Matki Bożej Królowej Korony Polskiej, którą zamówił i sprowadził do Miejsca Piastowego ksiądz Bronisław Markiewicz. Po prawej stronie jest umieszczony ołtarz z relikwiami bł. Bronisława z 2005 roku. Nastawa ołtarzowa ukazuje Błogosławionego razem z grupą michalitek, michalitów i wychowanków.

Po prawej stronie znajduje się kaplica Matki Bożej Fatimskieji  Jej cudowna figura ukoronowana przez metropolitę przemyskiego abpa Adama Szala koronami papieskimi 11 czerwca 2017 roku.

Lustrzanym odbiciem maryjnej kaplicy po drugiej stronie kościoła jest kaplica ku czci św. Michała Archanioła, patrona sanktuarium. Jej budowa rozpoczęła się pod koniec 2017 roku.

Na frontonie świątyni zostały wypisane słowa przepowiedni Anioła Stróża Polski, zapamiętane i uwiecznione drukiem przez ks. Bronisława Markiewicza: „Polacy! Najwyżej Pan Bóg was wyniesie, kiedy dacie światu wielkiego papieża”.

Po modlitwie przy grobie bł. Bronisława Markiewicza i przy figurze św. Michała Archanioła w Sanktuarium udaliśmy się pod pomnik z  figurą Anioła Stróża Polski pomodlić się o opiekę nad naszą ojczyzną w trudnym czasie wyborów prezydenckich.

Pomnik Anioła Stróża Polski w dniu 28 września 2008 roku poświęcił ówczesny Przełożony Generalny Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła O. Kazimierz Radzik.

Z Miejsca Piastowego udaliśmy się w drogę do Jasła, zatrzymując się przy Krzyżu Papieskim i Pomniku Jana Pawła II w Krośnie postawionym w miejscu, gdzie Jan Paweł II 10 czerwca 1997 r. odprawił mszę kanonizacyjną św. Jana z Dukli.

J.M.