Jasło – Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego.
Mija 40 lat od zbrodni stanu wojennego. Sowiecka marionetka gen. Jaruzelski ogłosił wojnę z buntującym się narodem – wprowadził stan wojenny.
Do dziś nie znamy dokładnej liczby ofiar ani nazwisk katów. Zbrodniarze tacy jak gen. Jaruzelski i jego poplecznicy nigdy nie ponieśli kary, nie zostali rozliczeni za dramat tysięcy Polaków represjonowanych, torturowanych, mordowanych za to, że wystąpili przeciwko totalitarnemu reżimowi, by walczyć o wolność i suwerenność Ojczyzny.
14 grudnia w Jaśle odbyły się powiatowe obchody 40 rocznicy wprowadzenia stanu wojennego i odsłonięcie obelisku upamiętniającego strajk załogi Huty Szkła w Jaśle, który wybuchł 14 grudnia 1981 roku. Z racji tej obchody zorganizowano 14, a nie 13 grudnia.
Uroczystości rozpoczęły się na placu przy ulicy Czackiego, obok pomnika „Golgota Wschodu”, gdzie stanął obelisk upamiętniający strajk załogi Huty Szkła w Jaśle. Został on zaprojektowany i wykonany przez artystę rzeźbiarza Stanisława Samborskiego. Na głazie umieszczono motto przewodnie, które brzmi „Lud jest nosicielem prawdy” oraz Krzyż Wolności i Solidarności. Motywy te są wyrazem wdzięczności dla polskiego ludu, czyli chłopów i robotników, za ich wkład w odzyskanie wolności. Znajduje się na nim napis: „Dnia 14 grudnia 1981 r. załoga Huty Szkła w Jaśle strajkując, wyraziła swój sprzeciw po wprowadzeniu stanu wojennego. Tablica upamiętnia 40 rocznicę spontanicznego protestu i patriotyczną postawę hutniczej Solidarności”. Był to jedyny zakład pracy w naszym mieście, który w ten sposób wyraził swój sprzeciw wobec wprowadzenia stanu wojennego.
Dwaj działacze „Solidarności” z minionych lat: Jan Hap (inicjator i uczestnik strajku w jasielskiej hucie) oraz Stanisław Dominik (działacz rolniczej „Solidarności”) w imieniu uczestników tamtych wydarzeń uroczyście odsłonili pomnik. Następnie ks. Tadeusz Paszek, proboszcz parafii św. Stanisława BM w Jaśle dokonał jego poświęcenia.
Okolicznościowe przemówienie wygłosił starosta Adam Pawluś.
Starosta Jasielski w swoim przemówieniu przybliżył wydarzenia z tamtego okresu. Podkreślał, że musimy pielęgnować pamięć o ludziach, którzy byli ofiarami stanu wojennego, musimy pamiętać, kto był ofiarą, a kto katem. Ustalono nazwiska około stu funkcjonariuszy MSW i prokuratury podejrzanych o popełnienie przestępstwa, jednak większość z nich dzisiaj nie została pociągnięta do odpowiedzialności. Mówił, że szczególnie ważne jest, aby przekazywać młodemu pokoleniu prawdę historyczną i wiedzę o tamtych wydarzeniach. Dzięki temu pamięć o tamtych czasach nigdy nie zginie.
Tekst przemówienia Starosty Adama Pawlusia.Przemówienia Starosty Adama Pawlusia (nagranie).
Stanisław Koczwara i Jan Hap, pracownicy Huty Szkła w Jaśle, którzy brali udział w strajku, opowiedzieli o tamtych wydarzeniach.
14 grudnia 1981 r. o godzinie 6 rano pracę miała zacząć poranna zmiana, jednak tak się nie stało. Rozpoczął się strajk, co było konsekwencją decyzji podjętej przez załogę w przeprowadzonym wcześniej referendum. Wbrew namowom kierownictwa zakładu, strajk trwał nadal. Do huty przyjechał dyrektor z Krosna i namawiał pracowników, żeby podjęli pracę, mówiąc, że Krosno nie strajkuje. Hutnicy jednak nie przestali strajkować. Udział w strajku, utratą pracy przepłaciło czworo pracowników Huty Szkła w Jaśle: Irena Idzik, Krystyna Jankowska, Stanisław Koczwara, oraz Kazimierz Rozenbeiger. Ponadto decyzją władz, internowani zostali Jan Hap i Stanisław Koczwara.
Wystąpienie Stanisława Koczwary
Wystąpienie Jana Hapa
Po wysłuchaniu relacji uczestników minutą ciszy uczczono ofiary stanu wojennego oraz zmarłych uczestników strajku w jasielskiej hucie. Przed obeliskiem złożono kwiaty i zapalono znicze. Wśród licznych delegacji byli także zwolnieni z pracy w hucie: Stanisław Koczwara, Kazimierz Rozenbeiger, Irena Idzik oraz mąż zmarłej Krystyny Jankowskiej.
Następnie w Kościele pw. św. Stanisława BM została odprawiona msza święta w intencji ofiar stanu wojennego oraz zmarłych uczestników strajku w Hucie Szkła w Jaśle. Mszy św. przewodniczył ks. dziekan Zbigniew Irzyk, w asyście ks. Tadeusza Paszka oraz o. Artura Zajchowskiego. Kazanie wygłosił ks Zbigniew Irzyk.
Kazanie ks. Zbigniewa Irzyka
Uroczystości swoja obecnością uświetniły liczne poczty sztandarowe, jednostki strzeleckie z Trzcinicy, Kołaczyc i Nowego Żmigrodu oraz harcerze.
Więcej informacji o uroczystości:
Musimy pielęgnować pamięć o ludziach, którzy byli ofiarami stanu wojennego
Jasielskie obchody 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego – zdjęcia
Odsłonięcie Obelisku upamiętniającego strajk załogi Huty Szkła w Jaśle
Upamiętniono bohaterską postawę załogi robotniczej Huty Szkła
Jasielskie obchody 40. rocznicy wprowadzenia Stanu Wojennego – zdjęcia
Obelisk pamięci o bohaterskich hutnikach z Jasła odsłonięty
Jan Hap z Jasła: Tak, jak symbolem wiary jest krzyż, tak symbolem „Solidarności” była siła ludzi
Jasielskie obchody Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego
J.M.
Foto: J.Nowak