F. KLEEBERG – GENERAŁ BEZ SKAZY.
ŚLADAMI OSTATNIEJ BITWY KAMPANII POLSKIEJ 1939 R.
F. KLEEBERG – GENERAŁ BEZ SKAZY.
.
DRUGA WOJNA ŚWIATOWA. Pierwszym jej etapem była kampania polska 1939 r., która doprowadziła do zajęcia ziem polskich przez wojska niemieckie i radzieckie. W czasie, gdy Polskę rozszarpywały między siebie dwa totalitaryzmy, pozostał jeszcze skrawek wolnej ojczyzny, którego broniła Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” dowodzona przez generała brygady Franciszka Kleeberga, Działania operacyjne tej grupy spowodowały, że wojna 1939 r. w naszym kraju trwała znacznie dłużej niż przewidywał to niemiecki kalendarz strategiczny.
GENERAŁ FRANCISZEK KLEEBERG urodził się 1 lutego 1888 r. w Tarnopolu. Według rodzinnego przekazu protoplasta był żołnierzem szwedzkim, który w okresie potopu zakochał się w polskiej szlachciance i pozostał w Polsce. Rodzina od kilku pokoleń była spolszczona. Ojciec Emil brał udział w powstaniu styczniowym, Franciszek, wierny tradycji rodzinnej, ukończył Korpus Kadetów w Hranicach, następnie zdał maturę w Wiedniu i w 1905 r. rozpoczął studia w Wojskowej Akademii Technicznej w Modling. Po ukończeniu szkoły z dniem 1 września 1908 r. został mianowany podporucznikiem i rozpoczął kilkuletnią służbę wojskową. Przełożeni dostrzegli jego zdolności i w roku. 1913 skierowali go do elitarnej Wyższej Szkoły Wojennego Sztabu Generalnego Armii CK, Wybuch I wojny światowej przerwał jego studia i od sierpnia 1915 r. pełnił różne funkcje wojskowe.
Na wieść o utworzeniu Legionów rozpoczął starania o przeniesienie do sztabu II Brygady i został na kilka miesięcy przeniesiony do Komendy Legionów. Następnie w lutym 1917 r został mianowany z-cą dowódcy 1 pułku artylerii Legionów w Górze Kalwarii, wreszcie w grudniu 1918 r. został przydzielony do Sztabu Generalnego. Za obronę Lwowa Franciszek Kleeberg został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy. Brał udział w wojnie polsko – sowieckiej w 1920 r. Po jej zakończeniu otrzymał nominację na szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego w Poznaniu. Doświadczenie i zdolności taktyczne nie uszły uwadze Marszałka J. Piłsudskiego. Został skierowany do elitarnej Wyższej Szkoły Wojennej w Paryżu. Po jej ukończeniu pełnił funkcję II dyrektora w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. W wydarzeniach majowych 1926 r, poparł stronę rządową i został przeniesiony do jednostki wojskowej w Grodnie, gdzie objął dowodzenie nad 29 Dywizją Piechoty. Stosunki jakie zastał w jednostce nie zadowalały go. Rozpoczął żmudną prace, nad wyrabianiem cnót żołnierskich, która dzięki jego zdolnościom i uczciwości szybko zaczęły przynosić zmiany na lepsze. W codziennej pracy był zajadłym wrogiem „tępoty i drylu”. W życiu pozagarnizonowym lubił długie spacery, jazdę konną, grę w brydża i polowanie na kaczki. Punktem zwrotnym w karierze były wielkie manewry wojskowe w których odniósł sukces, co przyczyniło się do tego, że z dniem 1.01.1928 r. prezydent Ignacy Mościcki awansował go do stopnia generała brygady.
Rok 1938 przyniósł kolejne zmiany w karierze zawodowej. Zamiast kolejnego awansu, został przeniesiony na stanowisko d-cy korpusu do Brześcia. Generał się tym nie zraził i z marszu zabrał się do pracy.
Po niemieckiej agresji zadaniem gen. Kleeberga było organizowanie nowych oddziałów i wysyłanie ich na linię frontu. Sytuacja zmieniła się 7 września kiedy do Brześcia przybył ze swoim sztabem Naczelny Wódz Marszałek Edward Rydz – Śmigły. 9 września gen. Kleeberg otrzymał rozkaz zorganizowania obrony Polesia. Po sowieckiej agresji generał zdecydował się z podległych mu oddziałów utworzyć Samodzielną Grupę Operacyjną „Polesie”, która według różnych zestawień liczyła od 15 do 18 tys. żołnierzy i do 1200 oficerów i podoficerów. Oddziały były kombinowane z różnych grup rozbitków, Polacy prowadzili w większości zwycięskie walki, jednak z braku amunicji musieli zaprzestać dalszych walk i 5 października wieczorem we wsi Hordzieżka gen. Kleeberg podał
zebranym oficerom swoją decyzję o kapitulacji. 6 października o godz. 600 w Kocku podpisane zostały warunki kapitulacji.
Gen. Kleeberg przetrzymywany był w obozie jenieckim w twierdzy Konigstein
k. Drezna. Zmarł 5 kwietnia 1941 r. i został pochowany na cmentarzu w Dreźnie. W 1969 r. prochy Generała przewieziono do kraju i złożono wśród poległych żołnierzy na cmentarzu wojennym w Kocku.
.
Słowa gen. Kleeberga ważne po dzień dzisiejszy:
.
BYLE JESZCZE STWORZYĆ SOLIDARNOŚĆ NARODOWĄ, BYLE NIE WYGRYWAĆ JEDEN NA DRUGIEGO WOBEC OBCYCH, BYLE BYĆ MNIEJ NA KOLANACH WOBEC ZAGRANICY, KTÓRA CZĘSTO SIĘ ŚMIEJE Z NASZEJ GRZECZNOŚCI I GOŚCINNOŚCI, A MIEĆ BARDZIEJ TWARDE POZYCJE, TO NIE ULEGA DLA MNIE WĄTPLIWOŚCI, ŻE ZA PARĘ LEDWO LAT BĘDZIEMY JEDNYMI Z PIERWSZYCH W ŚWIECIE.
Styczeń 2020 Opracował K. Rozenbeiger