39 rocznica wprowadzenia stanu wojennego – obchody w Jaśle.

W niedzielę 13 grudnia minęło 39 lat od wprowadzenia stanu wojennego. 13 grudnia 1981 roku oddziały ZOMO rozpoczęły aresztowania działaczy opozycyjnych. Ogółem w trakcie stanu wojennego internowano ok. 10 tysięcy działaczy „Solidarności”. W operacji przeprowadzonej w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. wzięło udział ponad 30 tys. funkcjonariuszy MSW, 70 tys. żołnierzy, a na ulicach miast znalazło się 1750 czołgów i 1400 pojazdów opancerzonych. O godz. 6 radio i telewizja nadały przemówienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, który informację o stanie wojennym podał do publicznej wiadomości.

Historycy wciąż nie ustalili dokładnej liczby ofiar wydarzeń zapoczątkowanych 13 grudnia 1981 roku. Nie licząc osób, które zginęły w wyniku bezpośrednich akcji ZOMO i wojska, odcięcia telefonów czy zablokowania transportu, ocenia się, że ofiar stanu wojennego mogło być nawet kilkaset. Według Komisji Nadzwyczajnej do Zbadania Działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, spośród 122 niewyjaśnionych przypadków zgonów działaczy opozycyjnych, aż 88 miało bezpośredni związek z działalnością funkcjonariuszy MSW. Komisja ustaliła też ok. 100 nazwisk funkcjonariuszy MSW podejrzanych o popełnienie przestępstw, z których żaden nie został pociągnięty do odpowiedzialności. W latach 1981-1982 represje władz komunistycznych polegały również na utworzeniu obozów dla internowanych, w których przetrzymywano 9736 osób, nad którymi niejednokrotnie znęcano się psychicznie i fizycznie. Ponadto pamiętać musimy o tysiącach Polaków szykanowanych, prześladowanych, wyrzucanych z pracy, a także zmuszanych do emigracji.

Największą zbrodnią stanu wojennego była pacyfikacja kopalni „Wujek” (16 grudnia), gdzie zginęło 9 górników, a 23 zostało rannych. Stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a 22 lipca 1983 roku odwołany.

Wśród ofiar stanu wojennego znanych z nazwiska znaleźli się również m.in. tak młodzi ludzie jak Grzegorz Przemyk (19 l.), zmarły 12 maja 1983 r. w wyniku pobicia przez funkcjonariuszy MO, Emil Barchański, uczeń, (17 l.), który zaginął 16 czerwca 1982 r., Wojciech Cielecki (19 l.), zastrzelony przez żołnierza LWP 2 kwietnia 1982 r. w Białej Podlaskiej, czy Joanna Lenartowicz (19 l.), zmarła 5 maja 1982 r. w wyniku pobicia w czasie rozpędzania demonstracji 3 maja 1982 r. w Warszawie.

 

W niedzielę – 13 grudnia br., w 39 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Jaśle zorganizowano skromne uroczystości, które miały symboliczny charakter.

Ze względu na stan epidemiczny obchody ograniczyły się do Mszy Św. w kościele p.w. św. Stanisława BM w Jaśle, w intencji Ojczyzny oraz jasielskich ofiar stanu wojennego.

Po Mszy Św. przedstawiciele samorządowców, na czele ze Starostą Jasielskim Adamem Pawlusiem, działacze jasielskiej Solidarności i naszego Stowarzyszenia – Kazimierz Rozembeiger, Kazimierz Poniatowski i Paweł Pietrusza oraz przedstawiciele Posła na Sejm RP Marii Kurowskiej złożyli kwiaty pod tablicą poświęconą bł. księdzu Jerzemu Popiełuszce.

Starosta Adam Pawluś w krótkim wystąpieniu przypomniał, jak wielką tragedią dla Polaków był stan wojenny. Podkreślał, że musimy o tych tragicznych wydarzeniach pamiętać i przekazywać tę wiedzę młodym pokoleniom. Zwrócił się do nauczycieli z prośbą, żeby młodym ludziom wyjaśniać na czym polega demokracja, na czym polega życie w tym nowym systemie i obrona wartości wyznawanych przez działaczy „Solidarności”.

 

Informacja o obchodach również:

 

Jasielskie obchody 39. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego

 

J.M.

Foto: J.Nowak