Zmarł profesor Andrzej Pityński.
18 września br. zmarł profesor Andrzej Pityński, wybitny polski i amerykański rzeźbiarz, twórca pomników upamiętniających chwałę polskiego oręża i męczeństwo narodu polskiego, wielki patriota i ambasador polskiej kultury.
W Jasielskiej Kolegiacie 22.09. br. o godz. 18:00 odprawiona została Msza św. w intencji zmarłego. Po Mszy św. uczestnicy udali się pod pomnik Żołnierzy Wyklętych, gdzie Starosta Jasielski Adam Pawluś złożył wiązankę kwiatów i zapalił znicz.
Andrzej Pityński urodził się 15 marca 1947 r. w Ulanowie. Należał do rodziny o silnych tradycjach patriotycznych. Jego rodzicami była para partyzantów antykomunistycznych – Aleksander Pityński ps. „Kula” i Stefania Pityńska ps. „Perełka”. Był siostrzeńcem Michała Krupy ps. „Pułkownik”.
Z powodu represji władz komunistycznych rodzina Pityńskich opuściła Ulanów i osiadła w Krakowie, gdzie Andrzej Pityński podjął studia w Studium Nauczycielskim, po czym na Akademii Sztuk Pięknych. Następnie w 1974 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie początkowo utrzymywał się z pracy fizycznej na budowach, równocześnie kontynuując studia w Arts Students League w Nowym Jorku.
Do najsłynniejszych rzeźb Andrzeja Pityńskiego należy Pomnik Katyński w Jersey City tuż obok Nowego Jorku, przy ujściu rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego. Monument przedstawia związanego polskiego oficera z wbitym w plecy bagnetem nasadzonym na karabin. W 2018 roku pojawiły się plany usunięcia tego pomnika z prestiżowej lokalizacji nad rzeką Hudson, naprzeciw Manhattanu, jednak rada miejska zadecydowała o pozostawieniu monumentu na starym miejscu.
Do znanych dzieł Pityńskiego należą: Pomnik Katyński w Jersey City tuż obok Nowego Jorku, Bostoński Pomnik Partyzantów, Pomnik Mściciela w Doylestown na cmentarzu polskim w tzw. Amerykańskiej Częstochowie, Pomnik Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej, nazywany także pomnikiem Hallerczyków na warszawskim Żoliborzu, oraz strzegący Stalowej Woli „Patriota”. Rzeźbiarz jest również autorem wykonanego z brązu popiersia dowódcy 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, odsłoniętego na Largo Generale Anders w Cassino, a także pomników Ignacego Jana Paderewskiego, księdza Jerzego Popiełuszki, Marii Curie-Skłodowskiej oraz Tadeusza Kościuszki.
Zaprojektowany przez Andrzeja Pityńskiego w roku 2017 na zamówienie Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce pomnik ofiar Rzezi Wołyńskiej po odlaniu w brązie w Gliwickim Zakładzie Urządzeń Technicznych ma zostać wzniesiony w toruńskim Parku Pamięci Narodowej.
Ostatnim dziełem Andrzeja Pityńskiego jest pomnik Żołnierzy Wyklętych w Jaśle, którego projekt wykonał bezpłatnie.
Odznaczenia:
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989)
Krzyż Komandorski Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1996)
Order Orła Białego nadany przez prezydenta Andrzeja Dudę w uznaniu znamienitych zasług dla upowszechniania i popularyzowania historii polskiego czynu niepodległościowego, za wybitne osiągnięcia w twórczości rzeźbiarskiej, działalność polonijną i krzewienie polskości (12 października 2017)
Odznaka honorowa „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”
Prochy Andrzeja Pityńskiego zostaną przywiezione do Polski, gdzie spoczną na cmentarzu w rodzinnym Ulanowie.
J.M.
Foto: J.Nowak