Jasielskie obchody Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego.
41 lat temu, 13 grudnia 1981 roku w Polsce wprowadzono stan wojenny. Jednym z powodów jego ogłoszenia była obawa reżimu komunistycznego przed utratą władzy, a także coraz większy wpływ NSZZ „Solidarność” na życie społeczne kraju. W trakcie jego trwania internowano łącznie 10 131 działaczy związanych z Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność”, a życie straciło około 40 osób, w tym 9 górników z Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach podczas pacyfikacji strajku.
13 grudnia o godzinie 0:00 oddziały ZOMO rozpoczęły ogólnokrajową akcję aresztowań działaczy opozycyjnych. W dniu wprowadzenia stanu wojennego w działaniach na terytorium kraju wzięło udział ok. 70 tys. żołnierzy Wojska Polskiego, 30 tys. funkcjonariuszy MSW oraz bezpośrednio na ulicach miast 1750 czołgów i 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych piechoty, 9000 samochodów oraz kilka eskadr helikopterów i samoloty transportowe. 25% wszystkich sił skoncentrowano w Warszawie i okolicach.
10 tysięcy funkcjonariuszy wzięło udział w Akcji „Jodła”, której celem było zatrzymanie i umieszczenie w uprzednio przygotowanych aresztach i więzieniach wytypowanych osób, uznanych za groźne dla bezpieczeństwa państwa.
Kilkadziesiąt minut przed północą (ok. 22:30) rozpoczęła się Akcja „Azalia”, mająca na celu opanowanie i wyłączenie obiektów teletransmisyjnych i central telefonicznych. Do 451 obiektów w całym kraju wkroczyły uzbrojone oddziały, sformowane z 700 funkcjonariuszy SB i MO, 3000 żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza oraz innych jednostek wojskowych MSW, a także 1200 żołnierzy oddelegowanych przez wojsko.
Zaraz po północy zamilkły cywilne telefony, w tym także w ambasadach i konsulatach. W tym samym czasie 350 funkcjonariuszy milicji i SB, 550 żołnierzy MSW oraz około 3000 żołnierzy obsadziło wszystkie obiekty radia i telewizji. Już 14 grudnia rezerwiści powołani do jednostek milicji otrzymali broń, z zastrzeżeniem, że wydawanie amunicji należeć będzie do decyzji komendantów wojewódzkich MO. Broń wydawano zmobilizowanym członkom ORMO, a także emerytom oraz rencistom SB i MO, zorganizowanym w grupach samoobrony.
Po północy na polecenie gen. Wojciecha Jaruzelskiego o wprowadzeniu stanu wojennego członek Biura Politycznego PZPR i współprzewodniczący ze strony rządowej Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu Kazimierz Barcikowski poinformował prymasa Polski Józefa Glempa w toku bezpośredniej rozmowy w rezydencji prymasa przy ulicy Miodowej. Obwieszczenie Rady Państwa o wprowadzeniu stanu wojennego
O wprowadzeniu stanu wojennego poinformowało społeczeństwo Polskie Radio o godzinie 6 nadając przemówienie generała Jaruzelskiego. Przemówienie to w nieco zmodyfikowanej wersji wyemitowała także Telewizja Polska.
We wtorek 13 grudnia b.r. w Jaśle odbyły się obchody Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. Pierwsza część uroczystości miała miejsce w Zespole Szkół Budowlanych im. Króla Kazimierza Wielkiego w Jaśle, gdzie młodzież szkolna przygotowała specjalną inscenizację, nawiązującą do wydarzeń, do jakich doszło w Polsce przed 41 laty.
Przed budynkiem szkoły, przy stojącym obok „koksowniku”, uczniowie przebrani w milicyjne mundury legitymowali wszystkich zaproszonych na akademię gości, sprawdzając ich tożsamość.
Na zorganizowanej wystawie można było obejrzeć wiele przedmiotów, pamiątek i dokumentów z minionej epoki.
Okolicznościową akademię otworzył Starosta Jasielski Adam Pawluś, który po powitaniu gości przybliżył młodzieży wydarzenia z tamtego okresu.
Następnie dr Marcin Bukała z Oddziału IPN w Rzeszowie wygłosił referat pt. „ Stan wojenny w Polsce południowo-wschodniej”, a w dalszej części Prezes Zarządu Stowarzyszenia „Solidarni w Jaśle” Kazimierz Rozenbeiger w swoim wystąpieniu przedstawił m.in. sylwetki osób, które poprzez swoją patriotyczną postawę stały się ofiarami stanu wojennego.
Z kolei Jan Hap, pracownik Huty Szkła w Jaśle, ówczesny przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” opowiedział zgromadzonym o wydarzeniach, jakie miały miejsce w zakładzie pracy, o strajku i internowaniu pracowników – działaczy Solidarności.
W części artystycznej akademii młodzież szkolna, w ramach inscenizacji słowno-muzycznej, wcielała się w różne role, przybliżając zgromadzonym atmosferę stanu wojennego. Uczniowie zaprosili zaproszonych gości do wspólnego śpiewu.
Druga część obchodów miała miejsce wieczorem. W kościele p.w. św. Stanisława BM odprawiona została uroczysta msza święta w intencji ojczyzny i ofiar stanu wojennego. Mszy św. koncelebrowanej przewodniczył ks. Zbigniew Irzyk – Dziekan Dekanatu Jasło Wschód.
Homilię wygłosił ks. Łukasz Ślusarczyk.
Kazanie ks. Łukasza Ślusarczyka
Uroczystości swoja obecnością uświetniły liczne poczty sztandarowe, jednostki strzeleckie z Trzcinicy, Kołaczyc i Nowego Żmigrodu.
Po nabożeństwie przedstawiciele władz samorządowych, „Solidarności”, służb mundurowych, firm i instytucji oraz placówek oświatowych złożyli kwiaty i zapalili znicze pod Obeliskiem upamiętniającym strajk pracowników Huty Szkła w Jaśle oraz pod tablicą bł. ks. Jerzego Popiełuszki.
Okolicznościowe przedstawiciele władz samorządowych, „Solidarności”, służb mundurowych, firm i instytucji oraz placówek oświatowych złożyli kwiaty i zapalili znicze pod Obeliskiem upamiętniającym strajk pracowników Huty Szkła w Jaśle oraz pod tablicą bł. ks. Jerzego Popiełuszki.
Wystąpienie Kazimierza Rozenbeigera
Uroczystości zakończyły się wystąpieniem Starosty Adama Pawlusia, który podziękował wszystkim zgromadzonym za udział w obchodach kultywujących pamięć o ofiarach tamtego okresu, i wspólnym odśpiewaniem pieśni „Ojczyzno ma …”.
Wystąpienie Starosty Adama Pawlusia
Więcej relacjizuroczystości:
Powiatowe obchody 41. rocznicy stanu wojennego – Jasło 2022 – fotogaleria
W Zespole Szkół Budowlanych w Jaśle uczczono pamięć o ofiarach stanu wojennego
Dziś mija 41. rocznica wprowadzenia w Polsce stanu wojennego
W Jaśle odbyły się powiatowe obchody 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego
Obchody Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego w Jaśle
Obchody Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego w Jaśle – zdjęcia
Jasielskie obchody Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego
Jasielskie obchody 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego
J.M.
Foto: J.Nowak