Zasługą Romana Dmowskiego (1864 – 1939) było przeistoczenie Ligi Polskiej (1887), organizacji tajnej kadrowej w Ligę Narodową (1893) potężną organizację masową, ruch narodowodemokratyczny – endecję.
Ruch narodowo-demokratyczny w zgodzie z interesem narodowym stała się legalnym w trzech zaborach Stronnictwem Demokratyczno Narodowym (1897).
